Emeklilik yaşı artıyor mu?

Emeklilik yaşı artıyor mu?

Sosyal Güvenlik Reform Yasa Tasarısı nihayet Türkiye Büyük Millet Meclisine kadar geldi. Geçtiğimiz haftaya damgasını vuran konuların başında sosyal güvenlik reformu yer aldı. Bu tasarı daha uzun süreler tartışılmaya aday gözüküyor…
Öncelikle belirtmek isterim ki, tasarı TBMM’de görüşüldükçe sizlere ayrıntılı bilgiler vermeye başlayacağız. Mecliste kabul edildikten sonra ise kapsamlı bir yazı dizisi ile kafalardaki soru işaretlerini gidermek için gayret göstereceğiz.
Diğer yandan tasarı bu hali ile sendikaların iddia ettiği gibi verilmiş bütün hakları geri almıyor. Kabul etmek lazım ki, her kanunda veya kanun tasarısında olduğu gibi sosyal güvenlik kanun tasarısında da önemli eksiklikler bulunmaktadır. Bazı konularda mevcut duruma göre hakların geriye gitmesi söz konusudur. Diğer yandan, bazı konularda ise mevcut durumdan çok daha ileri düzeyde yeni haklar verilmektedir. Örneğin, herkes için genel sağlık sigortası uygulaması başlatılmaktadır. On sekiz yaşından küçük çocuklar için ebeveynlerin prim ödeyip ödemediğine bakılmaksızın sağlık güvencesi kapsamına alınması söz konusudur. Bu örnekleri çoğaltabiliriz.

Emeklilik süresi değişmiyor
Sosyal güvenlik reformu ile ilgili aldığımız soruların başında emeklilik yaşının değişip değişmediğidir. Yasa tasarısını incelediğimizde bugüne kadar sigortalı olan vatandaşlarımızın emeklilik olma şartlarına yeni bir düzenleme getirilmiyor. Bu kanunu yok saydığımızda bugüne kadar sigortalı olanlar hangi şartlarda emekli olacaklarsa, tasarı kanunlaştığında da aynı şartlar altında emekli olabilecekler.
Bilindiği üzere, mevcut durumda emeklilik şartları 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar ile bu tarihten sonra sigortalı olanlar arasında farklılıklar bulunmaktadır. 8 Eylül 1999 tarihinden sonra sigortalı olan kadınlar 58 yaş ve 7000 gün, erkekler ise 60 yaş ve 7000 gün prim ödemesiyle emekli olabilecekler. Yaş haddinde ise, en az 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 gün prim ödemesiyle kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşını ikmal ederek emekli olabilirler. 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanlar için ise kademeli geçiş sistemi uygulanmaktadır.
Sonuç olarak şunu açıklıkla söyleyebiliriz ki, Sosyal Güvenlik Reform Yasa Tasarısı halen sigortalı olanlar için emeklilik yaşı ve prim ödeme gün sayısında herhangi bir değişiklik öngörmemektedir.

Emeklilik yaşı ne zaman yükselecek?
Kanunda emeklilik yaş ve prim ödeme gün sayısı ile ilgili bir değişiklik yok ise neden bu konu tartışılıyor diye bir soru akla gelebilir. Öncelikle belirtelim ki, bu kanun yürürlüğe girdikten sonra ilk defa sigortalı olacak olan kişiler için prim ödeme gün sayısı kademeli olarak artırılıyor. Örneğin, yasa çıktıktan sonra ilk defa sigortalı olan bir kişi 7100 gün prim ödemesiyle, bir sonraki yıl sigortalı olan başka bir kişi 7200 gün sayısı ile daha sonraki yıl giren ise 7300 gün sayısı ile emekli olabilecek. Prim ödeme gün sayısı 9000 gün oluncaya kadar kademeli olarak artırılacak. Tekrar üzerine basarak belirtelim ki, bu kanundan önce sigortalı olanların mevcut durumlarında herhangi bir değişiklik yapılmıyor.

Kademeli artış 2036’dan sonra başlıyor
İkinci önemli değişiklik ilk defa 2036’dan sonra emekli olacak kişiler için emeklilik yaşında artışa gidiliyor. Burada da aşağıda görüleceği gibi kademeli bir artış öngörülmüş. Buna göre;

> 1 Ocak 2036-31 Aralık 2037 tarihleri arasında sigortalı olan kadınlar 59, erkekler 61
> 1 Ocak 2038-31 Aralık 2039 tarihleri arasında sigortalı olan kadınlar 60, erkekler 62
> 1 Ocak 2040-31 Aralık 2041 tarihleri arasında sigortalı olan kadınlar 61, erkekler 63
> 1 Ocak 2042-31 Aralık 2043 tarihleri arasında sigortalı olan kadınlar 62, erkekler 64
> 1 Ocak 2044-31 Aralık 2045 tarihleri arasında sigortalı olan kadınlar 63, erkekler 65
> 1 Ocak 2046-31 Aralık 2047 tarihleri arasında sigortalı olan kadınlar 64, erkekler 65

İlk defa 2048 tarihinden sonra sigortalı olacak olan kadınlar ile erkekler 65 yaşında emekli olabilecekler. Yani bu tarihten sonra sigortalı olacak olan kadın ve erkeklerde emeklilik yaşı eşitleniyor. Tabloyu incelediğimizde emeklilik yaşında meydana gelecek olan artış ilk defa 2036 yılından sonra olacak olanları kapsamaktadır. Kademli olarak ise 2048 yılından sonra ilk defa sigortalı olacak olanlarda 65 yaş uygulamasına geçilecek. Bu kadar uzun süreli bir planlama ve değişiklik için bugünden emeklilik yaşı 65 oluyor diye vatandaşın kafasının karıştırılmasının altında yatan sebepleri iyi analiz etmeliyiz.
Sonuç olarak belirtmeliyiz ki, meclis genel kurulunda ele alınan “Sosyal Güvenlik Yasa Tasarısı” emeklilik yaşında kısa vadede bir değişiklik öngörmemektedir. İlk olarak 2036 yılında sigortalı olacak olanlar için artış öngörmektedir. Bu anlamda yaş konusunda endişe edilmemesi gerekmektedir. Özellikle çok küçük yaştaki çocuklarınızı sigortalı yapmak için aceleci davranmayınız.

Labels: