Yeni SSK Kanunu ve Bulgaristan’daki hizmet sürelerinin borçlanılması

Yurt dışında geçen hizmet sürelerinin değerlendirilmesi, 3201 Sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun[iv] ile belirlenmiştir.

3201 sayılı kanunun 1. maddesinde;

“Madde 1 – 18 yaşını doldurmuş Türk vatandaşlarının yurt dışında geçen ve belgelendirilen çalışma süreleri, bu çalışma süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ve yurt dışında ev kadını olarak geçen süreleri, 2. maddede belirtilen sosyal güvenlik kuruluşlarına[v] prim, kesenek ve karşılık ödenmemiş olması ve istekleri halinde bu Kanun hükümlerine göre sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilir.” denilmiştir.

Yurt dışında geçirdikleri hizmet süreleri bulunan vatandaşlarımızın, bu hizmetlerini değerlendirmek için hangi kuruluşlara başvuracakları hususu, 3201 sayılı Yasa’nın 3. maddesinde belirtilmiştir.

3201 sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun yurt dışında geçen hizmetlerin borçlanılmasını sadece yurt dışında bulunan kişiyle sınırlandırmamıştır. Kişinin ölümü halinde hak sahiplerine de borçlanma imkânı tanınmıştır.

Borçlanma için ödenecek dövizin cinsi ve tutarı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmiştir. 2005/9665 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında Sosyal güvenlik kuruluşlarınca döviz ile değerlendirilecek sürelerin her bir günü için tahakkuk ettirilecek prim, kesenek ve karşılık borcu tutarı 3,5 ABD Doları olarak belirlenmiştir. Bu da günlük 3,5 ABD Doları ile ( 1 $= 1,42-YTL olarak hesaplanmıştır) günlük 4,97-YTL ve aylık 149,10-YTL olarak ödenmesi anlamına gelmektedir.

Konuyu şu örnekle açalım:

C isimli şahıs 5 yıl yurt dışında geçen hizmet süresini borçlanmak istemektedir. Şahsın 30.06.2007 tarihine kadar yapacağı başvuruda, günlük 3,5 ABD Dolar’dan ( 1 $= 1,42-YTL olarak hesaplamaya konu edilmiştir) günlük 4,97-YTL ve 5 yıl için ( 5 x 360 = 1.800 gün)[vi] ödeyeceği bedel 1.800 x 4,97 = 8.946,00-YTL olacaktır.

Aynı şahıs 01.07.2007 tarihinden sonra yurt dışında geçen hizmet süresini borçlanma talebinde bulunursa, asgari ücretin (01.07.2007 tarihindeki) günlük tutarı olan 19,50-YTL ’nin %32 si oranında ödeme yapmak zorunda kalacaktır. Bu da günlük borçlanma bedelinin 6,24-YTL olması anlamına gelir. C şahsının, 5 yıllık hizmet borçlanmasının toplam bedeli ise;

1.800 x 6,24 = 11.232,00-YTL olacaktır.

Söz konusu şahıs, 5 yıllık yurt dışı hizmet borçlanması için 2.286,00-YTL fazla ödeme yapmak zorunda kalacaktır.

30.06.2007 tarihine kadar yapılacak yurt dışı borçlanmalarında ödeme için süre kısıtlaması konulmamıştır. Bu da yurt dışı sürelerini 30.06.2007 tarihine kadar borçlanan sigortalıların çıkarılan borcu diledikleri zaman ödeyebilmeleri anlamına gelmektedir, yani ödeme için bir süre kısıtlaması yoktur.

01.07.2007 tarihinden itibaren yurt dışında bulunan vatandaşlarımız Amerikan Doları cinsinden hizmet borçlanması yapamayacaklardır. Borçlanma miktarı başvuru tarihindeki prime esas asgari günlük kazancın % 32’si olacaktır. Ayrıca, 01.07.2007 tarihinden sonra yurt dışı hizmet borçlanma talebinde bulunan vatandaşlarımızın kendilerine çıkarılacak borç bedelini 3 ay içerisinde ödemeleri gerekecektir.

Yurt dışı hizmet borçlanması yapmak isteyen sigortalıların ve hak sahiplerinin 30.06.2007 tarihine kadar yurt dışı borçlanma taleplerini gerçekleştirmeleri, ödeme süreleri ve maddi bakımdan menfaatlerine olacaktır.

Labels: