Ana Sayfa | Yaz?lar? takip   et | Yorumlar?   et

Archive

Sigorta Primine Esas Ücretler

25 Ocak 2009 Pazar

Sigorta Primine Esas Ücretler
Prime esas alınacak ücretler, prime tabi olmayan kazançlar, günlük, haftalık veya aylık belirli bir ücrete dayılı olmadan belirsiz zaman ve miktar üzerinden ücret alanların durumu, prim hesabına esas alınacak günlük kazancın ne olduğu, prim ödeme gün sayılarının nasıl saptanacağı ve bir ay içinde birden fazla işverenin işinde çalışan sigortalıların aylık ve günlük kazançlarının tespit usul ve esasları 506 sayılı Kanunun 77nci maddesinde düzenlenmiştir.
İş Kanununun 26ncı maddesindeki tanıma göre, bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve nakden ödenen meblağa genel anlamda ücret denilmektedir.
Gelir Vergisi Kanunun 61inci maddesinde, işverene tabi belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler ücret olarak kabul edilmiştir.
506 sayılı Kanuna göre prim hesabında esas alınacak kazanç, sigortalının herhangi bir zamandaki herhangi bir kazancı değil, primin Kuruma ödeneceği aya ait kazancıdır.
Prime tabi tutulacak kazanç, bir kısmı hak edilmiş, diğer bir kısmı ise ödenmiş olması şartlarına bağlanmıştır.
506 sayılı Kanundaki metne göre prime esas ücretler aşağıda sırasıyla açıklanmıştır.

A- SİGORTALILARIN O AY İÇİN HAKKETTİKLERİ ÜCRETLER
Bu ücretler asıl ücretlerdir. Hizmetin karşılığı olan ücret, nakit para veya ayın olarak verilebilir. Ayın ile sağlanan ve yerine getirilen ödemenin para (nakit) ile temsil edilebilir bir menfaat olması gerekir.
Bu madde kapsamına, asıl ücret, yarım ücret (İş Kanunu 26/1 ve 30/2. maddelerine göre zorlayıcı nedenlerden dolayı çalışılmayan veya çalıştırılmayan işçiye bu bekleme süresinde bir haftaya kadar her gün için ödenen), fazla çalışma-mesai ücreti (İş Kanunu 35, 36 ve 37. maddelerine göre izin alınmadan yapılan çalışmalar dahil), cumartesi günü ücreti (İş Kanunu md. 38), hafta tatili ücretleri (İş Kanunu md. 41), ulusal bayram ve genel tatil günleri ücretleri (İş Kanunu md. 42), yüzde usulüyle alınan ücretler (İş Kanunu md. 47), yıllık ücretli izin ücreti (İş Kanunu md. 54), hazırlama, tamamlama, temizleme ücreti (İş Kanunu md. 66), komisyon ücreti, kardan pay alma şeklinde alınan ücretler asıl ücret kapsamındadır.
Sayılan bu ücretler, hakkedilen ayın kazancı olarak ve brüt toplam üzerinden prime tabi tutulur.

B- PRİM, İKRAMİYE VE BU NİTELİKTEKİ HER ÇEŞİT İSTİHKAKTAN SİGORTALILARA O AY İÇİNDE ÖDENENLER
Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakdan oluşan bu gruptaki sigortalı kazançları, ücretin tamamlayıcısı ve ek ücret olarak kabul edilirler.
Ücretin eklentileri olan bu ödemelerin prime tabi tutulmaları, ödenmeleri şartına bağlanmıştır.
Hak edildikleri değil, ödendikleri ayların prime esas kazancı kabul edilecektir.
Her türlü prim ve ikramiyeler (devamlılık, satış, çalışma, özendirme, üretim primleri ile bayram, yılbaşı, temettü ikramiyeleri) brüt toplamları üzerinden prime tabi tutulurlar.

C- İDARE VEYA KAZA MERCİLERİNCE VERİLEN KARAR GEREĞİNCE (A) VE (B) FIKRALARINDA YAZILI KAZANÇLAR NİTELİĞİNDE OLMAK ÜZERE SİGORTALILARA O AY İÇİNDE YAPILAN ÖDEMELER
Yönetim ve yargı kararlarına göre yapılan bu ödemelerde, ödendiği ayın kazancı sayılarak brüt toplamları üzerinden prime tabi tutulacaktır. hakkedilen ücretler (506/77-a) kapsamında olmakla birlikte idare veya kaza mercilerince ödenmesine karar verilen fazla mesai, hafta tatili, ulusal bayram (resmi ve dini bayram) ve genel tatil günlerindeki çalışmalar karşılığı ödenen ücretlerin, ödendiği ayın kazancına dahil edilmesi suretiyle prime tabi tutulması gerekmektedir.
Öte yandan, çalışılmadan hakkedilmesine karşın ödenmediği saptanan hafta tatili, genel tatil ve ulusal bayram günlerine ait ücretler, gün olarak da bildirilmesi gerektiğinden, (77/a) bendi uyarınca, günlü prim belgelerinin ilgili oldukları aylar itibariyle alınması icap etmektedir.
Yine, iş akdinin feshinden sonra, ödenmesi gerektiği saptanan ya da Kanundan veya sözleşmelerden doğan prim, ikramiye, fazla mesai, hafta tatili, genel tatil ve bayram günlerinde çalışma karşılığı hakkedilen ve de ödendiği ayın kazancına dahil edilmesi gereken kazançlar, prime tabi tutulmayacaktır.

D- YILLIK İZİN ÜCRETLERİ
1475 sayılı İş Yasasının 56 ncı maddesinde:
İşçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin süresi için ücretinin, hizmet akdinin işveren veya işçi tarafından feshedilmesi halinde akdin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine ödeneceği,
İşveren tarafından hizmet akdinin feshedilmesi halinde, 13 üncü maddede belirtilen bildirim süresiyle, 19?uncu madde gereğince işçiye verilmesi mecburi yeni iş arama izinlerinin yıllık ücretli izin süreleri ile iç içe giremeyeceği.? öngörülmüştür.
Yasa metnine göre, hakkedilen yıllık izin ücretleri, 506 sayılı Yasanın 77 inci maddesinin (a) fıkrası kapsamına giren ücretler niteliğinde olduğundan,
a) Sigortalıların hak kazanıp da kullanmadıkları yıllık izin süresi ücretleri, akdin feshedildiği tarih itibariyle hak kazanıldığından, sigortalılara ödendiği ayın (feshedilme tarihini içeren ayın) kazancı kabul edilerek sigorta primine tabi tutulmalıdır.
b) Yasa, hakedilip de kullanılmayan yıllık izin süresi ücretinin akdin feshinde ödenmesini öngörmesine karşın, iznin kullandırılması yönünde bir hüküm içermediğinden, izin ücretinin ödenmesi prim ödeme gün sayısında bir artış getirmemektedir. Bu nedenle, akdin feshinde ödenen izin ücreti için sigorta prim belgelerinde ayrıca bir gün ilavesi de söz konusu olmayacaktır. Sigorta primine esas kazanç, o ay içinde ücret alınan gün sayısına göre hesaplanmalıdır.
c) Yıllık İzin Ücretinin Prime Tabi Tutulması
1475 sayılı İş Yasasının 59?uncu maddesinde:
Sigortalılara yıllık ücretli izin süresi için ödenecek ücretleri üzerinden iş kazları ile meslek hastalıkları primleri hariç, diğer sigorta primlerinin, Sosyal Sigortalar Kanunundaki esaslar çerçevesinde işçi ve işverenler yönünden ödenmesine devam olunacağı.?
Hükme bağlandığından,
Yıllık izin ücretlerinden, İş Kazaları ile Meslek Hastalıkları sigortası primi kesilmeyecek, diğer sigorta kollarına ait primler kesilecektir.

E- SİGORTALILARA İSTİRAHATLI İKEN ÖDENEN ÜCRETLER
Kurumumuzdan geçici iş göremezlik ödeneği alan sigortalılara istirahatlı bulundukları sürede işverence iş sözleşmesi, toplu sözleşme veya atıfet olarak değişik şekillerde ödenen ücretlerin sigorta primine tabi olup olmadığı ile ne yönde uygulanacağı özel önem taşıması nedeniyle aşağıda açıklanmıştır.
Bu ödemeler;
a) Geçici iş göremezlik ödeneği nazara alınmadan tam ücretinin verilmesine devam edilmesi,
b) İş ve toplu sözleşmeye istinaden, alınan geçici iş göremezlik ödeneğinin işverene iadesi ile tam aylık alınması,
c) Geçici iş göremezlik ödeneği ile ödenek alınan süredeki kazancı arasındaki fark ücretin ödenmesi,
d) İş veya toplu sözleşmeye dayalı olmadan geçici iş göremezlik ödeneği aldığı sürenin ücretlerinin atıfet olarak verilmesi,
şeklinde olabilir.
Açıklanan ödeme usullerinden (a), (b) ve (d) maddelerinde yazılı olanlarda, çalışılan sürelerde olduğu gibi ödenen ücretler 506 sayılı Kanunun 77nci maddesi (a) fıkrasında mütalaa edilerek prime tabi tutulacaktır. Diğer bir ifadeyle, aylık sigorta prim bildirgeleri ve dönem bordroları ödeme yapılan süreyi kapsayan günleri içerecek şekilde tanzim olunacaktır.

F- BİRDEN ÇOK İŞVERENİN İŞİNDE ÇALIŞMA
506 sayılı Kanunun 77nci maddesi son fıkrasında, birden çok işverenin işinde çalışan sigortalılar için, her işverenin işyeri yönünden aylık ve günlük kazançlarını ayrı ayrı ve birbirinden bağımsız olarak hesaplayacağı hükme bağlanmıştır.
Her işveren 506 sayılı Kanunun 78nci maddesinde belirtilen alt ve üst sınır prime esas kazançları göz önünde bulundurmak suretiyle belgelerini verecektir.
Sigortalı, işyerlerinden bildirilen aylık kazanç tutarlarının toplamının 78nci maddede belirtilen üst sınır üzerinde bulunan kısmına ait fazla ödenmiş primlerin kendi hissesine düşen payını 506 sayılı Kanunun 84üncü maddesi uyarınca isteyebilir.



Labels:

0 yorum:

Blogger Theme By:GosuBlogger and Araba Modelleri .